Co na glony w akwarium? 

Zarodniki glonów występują w każdym akwarium, jednak to od warunków w nim panujących zależy to, czy opanują cały zbiornik czy też nie. Zadaniem akwarysty jest to, aby zadbać o odpowiednie środowisko, kontrolować stan wody, a w razie potrzeby szybko reagować. Nawet jeśli większa ilość glonów pojawi się w naszym akwarium, jesteśmy w stanie zapanować nad sytuacją, tyle że potrzebna jest do tego wiedza i odpowiednie produkty znajdujące się w ofercie sklepów zoologicznych. Jak więc zwalczyć glony w akwarium?

Rodzaje glonów w akwarium

Aby poznać skuteczny sposób na glony w akwarium, trzeba pierwsze poznać ich rodzaj. To właśnie na tej podstawie dobierane są odpowiednie preparaty pozwalające skutecznie je zwalczać. Glony stanowią liczną i niejednolitą grupę prostych roślin beztkankowych. Są samożywne i mają jądro komórkowe. Warto wiedzieć, że można wyróżnić ponad 30 tysięcy gatunków glonów. W sprzyjających warunkach tworzą one zakwity (duże zagęszczenie komórek), które powodują zmiany koloru wody. Namnożenie się glonów jest niebezpieczne, ponieważ powoduje zmniejszenie ilości tlenu w wodzie. 

Organizmy te można podzielić na kilka grup, przyjmując podział praktyczny, czyli odwołujący się do ich wyglądu. Wyróżnić można m.in.:

♦ Zielenice jednokomórkowe – zielone glony w akwarium tworzące drobny pył porastający powierzchnię szyb. Pojawiają się one najczęściej w przypadku nadmiaru mikroelementów w wodzie, czyli nieodpowiedniego, zbyt intensywnego nawożenia.

♦ Zielenice punktowe – od glonów wyróżnionych wyżej różnią się tym, że trudniej usunąć je z powierzchni szyb. Powód ich powstawania jest takich sam, wiąże się z nadmierną ilością mikroelementów.

♦ Glony nitkowate – wielokomórkowe, zaliczane do gromady zielenic. Są one wyjątkowo uciążliwe, często występują w stawach i oczkach wodnych, choć pojawiają się także w małych zbiornikach. Rozmnażają się w przejrzystych, płytkich i dobrze nasłonecznionych wodach, w których jest sporo fosforu. Wyglądają one jak cienkie, zielone nici. Glony nitkowate w akwarium porastają najczęściej rośliny i dekoracje. 

♦ Brunatnice – brunatne glony w akwarium mające postać nalotów i włosków. Są miękkie w dotyku i łatwe do usunięcia. 

♦ Okrzemki – z uwagi na kolor często określa się je jako brązowe glony w akwarium, ale nie zaliczają się one brunatnic. Są to brązowe osady, które z wyglądu przypominają nieco pył. Wyróżnia je to, że niełatwo usunąć je z miejsc, które porastają.

♦ Krasnorosty – glony w akwarium występujące najczęściej w kolorze czerwonym, brunatnym i czarnym. Są one groźne, ponieważ atakują rośliny i często prowadzą do ich obumierania. Czarne glony w akwarium porastają kamienie, dekoracje i właściwie wszystkie inne elementy znajdujące się w zbiorniku, dlatego pozbycie się ich bywa problematyczne. Czerwone glony w akwarium są wyjątkowo trudne do usunięcia także dlatego, bo są najtwardsze ze wszystkich gatunków.

♦ Białe glony – w akwarium występują w formie nitek i pojawiają się na roślinach. Lubią one twardą wodę, a chcąc je usunąć, można obniżyć pH i zwiększyć stężenie CO2. Z białym glonami dobrze radzi sobie też węgiel. Konieczne jest również ich mechaniczne usuwanie, w przypadku większych plantacji najlepiej sprawdzają się szorstkie gąbki.

Jak wspomnieliśmy na początku, glony na szybie w akwarium pojawiające się też na innych elementach można podzielić na wiele grup. Ich gatunków jest tak dużo, że nie sposób wymienić w artykule wszystkich. 

Jak zlikwidować glony w akwarium?

Doprowadzenie zbiornika do odpowiedniego stanu nie jest łatwym zadaniem, wymaga ono cierpliwości i wiedzy. Aby móc dobrać odpowiedni preparat na glony w akwarium lub zaproponować inne rozwiązania, trzeba wiedzieć, z jakim rodzajem organizmów mamy do czynienia. Na tej podstawie dobierane są skuteczne środki i metody walki z glonami. 

Jednym z najpopularniejszych sposobów na pozbycie się glonów z akwarium jest stosowanie specjalnych preparatów, które znajdziemy w sklepach akwarystycznych. Ich dobór musi być jednak dobrze przemyślany, dlatego przy zakupie warto skorzystać z pomocy doświadczonego sprzedawcy. Preparaty na glony można podzielić na chemiczne i te powstałe na bazie naturalnych składników. Środki te można wyróżnić także na podstawie tego, w jakiej postaci występują. Najczęściej preparaty na glony mają formę tabletek lub płynu. O ile dobrze je dobierzemy, zarówno pod względem jakości samego produktu, jak i rodzaju glonów, z którymi mamy do czynienia, możemy być niemal pewni, że ich stosowanie przyniesie oczekiwane efekty. Stosując takie preparaty, należy zawsze upewnić się, czy są bezpieczne dla ryb i innych organizmów żyjących w naszym akwarium. Może się zdarzyć, że niektóre środki wymagają np. chwilowej izolacji ze zbiornika określonych gatunków ryb.

Wiele osób chce poznać naturalne sposoby na glony w akwarium, ponieważ uważa, że są one najbardziej bezpieczne. Jedną z takich metod jest wprowadzanie do zbiornika zwierząt, które żywią się glonami. Częstym wyborem jest zakup zbrojników, nazywanych potocznie glonojadami (ryby z rodziny Loricariidae). Bez wątpienia ich nazwa ma duży wpływ na ich popularność. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę z tego, że tylko młode zbrojniki są zainteresowane jedzeniem glonów, starsze ryby przestają się nimi żywić. Lepszym wyborem mogą okazać się zbrojniki z rodzaju Otocinclus, które jednak zalicza się do grupy bardziej delikatnych ryb. Tym samym dbanie o nie jest trudniejsze. Jest to gatunek, który nie sprawdzi się dobrze u początkujących akwarystów, u których problem z nadmierną ilością glonów jest najczęstszy. Bardziej skutecznym sposobem na pozbycie się tego problemu jest zakup krewetek, które dobrze radzą sobie szczególnie z zielonymi glonami. Inne ryby zjadające glony to m.in.: Otoski, o długości do 5 cm. Ryby te mają otwór gębowy przekształcony w przyssawkę. Otoski są spokojne, więc mogą żyć z innymi gatunkami. Trzeba jednak pamiętać, że są to ryby stadne i w jednym zbiorniku musi znajdować się co najmniej kilka przedstawicieli tego gatunku. Z glonami dobrze radzą sobie tzw. kosiarki (Crossocheilus oblongus), czyli skaczące ryby stadne przeznaczone do hodowania w większych grupach. Mając glony w akwarium, można też zdecydować się na zakup ślimaka słodkowodnego Filopaludina. Ma on charakterystyczny wygląd, czyli ciemną muszlę i czerwono-pomarańczowe obrzeże. Ślimak ten żywi się glonami każdego rodzaju, co stanowi jego ogromną zaletę. 

Glony można usuwać też w sposób mechaniczny, szczególnie jeśli mowa o glonach znajdujących się na szybach zbiornika czy dekoracjach. Do tego można wykorzystać specjalne rękawice czyszczące polecane szczególnie do dużych akwariów. Skuteczne są też zwykłe gąbki, skrobaki czy czyściki mechaniczne. Częstym pytaniem zadawanym przez początkujące osoby jest to, jak usunąć glony z kamieni w akwarium. Jednym z rozwiązań jest wyciągnięcie dekoracji z wody i dokładne ich wyszorowanie. Jeśli mimo wszystko kamienie nie są idealnie czyste, można wygotować je w wodzie z solą (ok. 30 minut), a później wiele razy dokładnie je przepłukać. Do dokładnego czyszczenia kamieni dobrze sprawdzają się szczotki do mycia zębów, w szczególności elektryczne. 

Na rynku dostępne są też sterylizatory UV-C, czyli specjalne urządzenia przeznaczone do usuwania glonów pływających. Emitują one zabójcze światło UV-C, które ma działanie bakteriobójcze. Urządzenie wyglądem przypomina rurę, jego końce są przystosowane do podłączenia urządzenia. Jedną z nich dopływa woda ze zbiornika, a z drugiej wypływa ciecz już po oczyszczeniu. Wewnątrz obudowy, która koniecznie musi być idealnie szczelna, znajduje się żarnik. To on odpowiada za emitowanie światła, które z kolei odkaża wodę. Należy mieć świadomość tego, że promieniowanie UV-C jest szkodliwe dla wszystkich organizmów, dlatego też jakość wykonania obudowy ma kluczowe znaczenia dla bezpieczeństwa użytkowania sprzętu. 

Brązowy nalot na roślinach w akwarium i inne problemy – skąd biorą się glony?

Zastosowanie wskazanych powyżej metod może nie przynieść oczekiwanych efektów, jeśli nie zadba się odpowiednio o panujące w zbiorniku warunki. Działania profilaktyczne są najważniejsze i stanowią podstawę sukcesu. Warto mieć też świadomość, że w świeżo założonym akwarium pojawienie się glonów to sytuacja niemal pewna. Wszystko dlatego, że w nowym zbiorniku nie zdążyły jeszcze wytworzyć się naturalne procesy samooczyszczania wody znane pod nazwą filtracji biologicznej. Jeśli jednak problem utrzymuje się nadal po dojrzeniu zbiornika, oznacza to, że warunki w nim panujące nie są odpowiednie. Co może być zatem przyczyną pojawienia się większej ilości glonów w akwarium?

Jednym z powodów jest nieprawidłowa filtracja biologiczna wody. Jeśli w zbiorniku jest za dużo związków azotowych i fosforanów, glony się namnażają. Chcąc temu zapobiec, należy zadbać o wydajnie działający system filtracji. Niezbędny w każdym zbiorniku będzie efektywny filtr do akwarium. Należy pamiętać o tym, że powinien być on aktywny przez cały czas. Musi być on również dobrany odpowiednio do wielkości zbiornika, a także potrzeb ryb. Powodem pojawiania się glonów w wodzie może być m.in. to, że w akwarium znajduje się za dużo ryb. Wtedy trzeba zakupić większy zbiornik, aby poradzić sobie z problemem. Jednym z często popełnianych błędów przez osoby początkujące jest bardzo dokładne czyszczenie gąbek filtra przy użyciu wody z kranu. To powoduje problemy z działaniem filtra. Gąbki i wkłady są miejscem do życia pożytecznych bakterii, dlatego elementy te należy myć jedynie przy wykorzystaniu wody pochodzącej z akwarium. Pomocne w rozwiązaniu problemów może okazać się sprawdzenie jakości wody, a dokładniej przeprowadzenie testów na azotany i fosforany. Do tego mogą posłużyć proste i tanie testy paskowe. Najczęściej sprzedawane są one w zestawach po kilkadziesiąt sztuk. Testy paskowe pozwalają zbadać nie tylko poziom azotanów i fosforanów, ale też pH wody, wartość ogólną czy stężenie chloru. Jeśli wyniki wskazują na to, że stężenie wskazanych związków jest zbyt duże, należy zastosować specjalne wkłady chemiczne.

Do zwiększenia ilości glonów przyczynia się też przekarmianie ryb, a dokładniej nadmiar rozkładającego się pokarmu. Stanowi on idealne pożywienie dla tych organizmów. Glony pojawiają się też w zbiornikach, w których jest za mało roślin. Należy pamiętać, że są to naturalne filtratory i korzystają one z takich samych związków odżywczych co glony. W zetknięciu z nimi wykazują przewagę. Dla osób, które są na początku swojej drogi z akwarystyką, najlepszym wyborem będą rośliny z grupy tych łatwych w uprawie. Potas w akwarium, a glony to ciekawe zagadnienie. Jeśli w zbiorniku jest za mało potasu i azotu, rośliny nie są w stanie przyswoić mikroelementów, a wtedy to właśnie glony przejmuję tę funkcję.

Wpływ na ilość glonów w akwarium ma także oświetlenie. Glony do rozwoju potrzebują światła, więc jeśli jest go dużo, mają lepsze warunki do życia. W szczególności glony zielone są wyjątkowo światłolubne. W zbiorniku musi znaleźć się dobrze dobrane do potrzeb środowiska oświetlenie, bo jest ono niezbędne do wzrostu roślin znajdujących się w akwarium. Nie może być ono ani za mocne, ani za słabe. Błędem popełnianym często przez osoby bez doświadczenia jest stawianie akwarium blisko okna. 

Aby problem z glonami się nie pojawiał, trzeba dbać o odpowiednie parametry wody. Jeśli będzie ona twarda i zasadowa, niechciane organizmy będą się rozwijały. Aby obniżyć odczyn wody, należy zastosować specjalny preparat. W celu potwierdzenia, czy nie użyliśmy go za dużo, powinniśmy wykonać test kropelkowy na pH. Warto też zdawać sobie sprawę, że glony mogą pojawić się w zbiorniku wraz z nowo zakupioną rośliną. Przed jej dodaniem do akwarium powinniśmy dokładnie ją wyczyścić.

Węgiel aktywny w akwarium, a glony

Sporo osób zastanawia się też nad wpływem węgla aktywnego na glony. Jest on stosowany w filtrach, ale czy jego używanie rzeczywiście jest konieczne? Węgiel aktywny pochłania azotany, czyli to, co powstaje wskutek metabolizmu zwierząt i procesu gnilnego roślin. Kolejną ważną funkcją węgla aktywnego jest to, że pozwala ograniczyć, a nawet usunąć zabarwienie wody. Jest on w stanie poradzić sobie także z zanieczyszczeniami i sprawić, że woda stanie się czystsza. Węgiel aktywny chroni też membranę w filtrze RO. Stosując go, nie trzeba też obawiać się o pojawienie się glonów, a dokładniej krasnorostów. Glony te zamieszkują zbiorniki, w których w wodzie występuje nadmiar związków organicznych. Stosując węgiel w filtrze, należy mieć świadomość, że zbiera on wodę z żelaza, co może nieco negatywnie wpływać na rośliny. Niemniej jednak jego umiejętne stosowanie gwarantuje zadowolenie z użytkowania. Do jego wad zaliczyć można też krótki czas działania. Trzeba też pamiętać, że węgiel aktywny ma naprawdę wiele zalet i zdecydowanie przeważają one nad minusami.